×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Agnes (ook Agna, Inčs of Oanez) van Rome, Italië; martelares; † 304.
Feest 21 & 28 (begrafenis) januari .
Legende
Zij moet in de negentiger jaren van de 3e eeuw geboren zijn. Op haar dertiende jaar verwierf zij de kroon van het martelaarschap, omdat zij als maagd aan haar geloof in Christus trouw wilde blijven. Volgens de legende werd zij eerst in een bordeel gezet, maar haar naaktheid werd bedekt door snel groeiend hoofdhaar. Een man die haar, bijna naakt, zag, werd op slag blind. Vervolgens werd ze in het vuur geworpen. De vlammen verteerden wel haar beulen, maar deerden háár in het geheel niet; integendeel ze doofden op haar gebed. Uiteindelijk werd ze om het leven gebracht met een priem of met het zwaard.
Volgens de legende stierf ook haar zoogzuster Emerentiana van Rome de marteldood, toen zij kwam bidden op Agnes' graf († ca 304; feest 23 januari). Het heilige meisje verscheen op de achtste dag na haar dood aan haar ouders met een lam aan haar zijde.
Verering & Cultuur
Haar gebeente werd zo enthousiast verspreid dat Agnes er verscheidene malen uit kan worden samengesteld (zoals bij onder anderen Sint Caecilia van Rome ook het geval is). Boven haar graf aan de Via Nomentana, buiten de stadsmuren van Rome, werd al in de 4de eeuw een basiliek gebouwd (Sant’Agnese fuori le Mura). Zij wordt beschouwd als een van de laatste martelaressen uit de tijd van de vervolgingen.
Bisschop Balderic van Utrecht bemachtigde in ca 960 relieken van Sint Agnes van Rome, Sint Benignus en Sint Pontianus van Spoleto. Op de feestdag van Agnes worden in de St-Agnescatacombe te Rome de twee lammeren gezegend die de wol leveren voor het aartsbisschoppelijk pallium. In Vlaanderen wordt de dag Nietendag (Sint Agniet) genoemd, een dag waarop mannen geschenken geven aan vrouwen en meisjes.
Patronaten
Zij is patrones van kinderen, jonge meisjes en maagden, van verliefden en verloofden; zij is beschermheilige van de kuisheid en van meisjestehuizen; van hoveniers en tuinlieden; en zij is de ordeheilige van de trinitariërs.
In Engeland zijn de plaatsjes St-Agnes (Cornwall) en St-Agnes-Head naar haar genoemd.
In Frankrijk is er o.a. te Paris-Maisons-Alfort een St-Agneskerk .
In Nederland vinden we St-Agneskerken te Amsterdam, Bunde, Den Haag en Nijmegen. St-Agnesscholen o.a. in Leiden en Voorburg; in Geertruidenberg is er een verpleegtehuis naar haar genoemd.
Afgebeeld
Zij wordt afgebeeld met een lam (het Latijnse woord 'agnus' betekent ‘lam’, symbool van de onschuld en de zuiverheid; verwijzing naar haar naam en naar de legende dat zij na haar dood aan haar ouders zou zijn verschenen met een lam; wellicht herinnert het ook aan het Lam Gods); soms naakt in een bordeel; diadeem in het haar; zwaard; boek met lelietakken (ongeschonden maagdelijkheid); afgebeeld met vuur op de brandstapel; palmtak (martelares); met een bloemenkrans om haar hals; met twee kronen (maagdelijkheid en martelares); rozenkrans.
De oudste voorstelling van St Agnes bevindt zich in Sant'Agnese fuori le Mura: een marmeren reliëf uit de 4de eeuw, afkomstig van haar graf. In de absis van dezelfde kerk is een mozaďek van haar uit de 7de eeuw.
Weerspreuk(en)
'Als Agnes en Vincentius (22 jan.) komen,
begint men van 't wintervuur te dromen.'
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen