 |
 |
 |
 |
 |
 |
||
| welkom | menu | contact | zoeken |
×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
 Info afb. |
Onesimus Apostel, Efese, Klein-Azië; bisschop (& martelaar?); † ca 109.
Feest 15 (oosterse kerk) & 16 februari.
Zijn naam valt in Paulus' brief aan Filemon († ca 70; feest 22 november), die in het Nieuwe Testament is opgenomen als dertiende van de veertien brieven van Paulus. Onesimus was een slaaf van Filemon, een rijke burger uit de stad Kolosse in Frygië (= het huidige West-Anatolië, Turkije). Hij maakte zich te schande bij zijn meester, waarschijnlijk doordat hij gestolen had, en nam zijn toevlucht tot Paulus. Ongetwijfeld kende hij Paulus van diens verblijf bij Filemon. Deze was op de prediking van Paulus een volgeling van Jezus geworden en had zijn huis opengesteld voor de samenkomsten van de christenen in Kolosse. Omdat uit Paulus' brief blijkt, dat hij op dat moment zelf in de gevangenis zat, is men er altijd van uitgegaan, dat hij vanuit Rome geschreven moest zijn. In dat geval stamt de brief uit de late jaren vijftig, begin jaren zestig. Maar tegenwoordig betwijfelt men of een weggelopen slaaf uit Kolosse wel over de middelen kon beschikken, zelfs al zou hij gestolen hebben, om helemaal naar Rome uit te wijken. Waarschijnlijk zat Paulus gevangen te Efese. Dan zou het hele verhaal zich afspelen in de vroege jaren 50.
Onder invloed van Paulus komt Onesimus tot Christus en laat zich dopen. Paulus gebruikt daar een beeld voor: hij zegt hem in Christus verwekt te hebben. Dan stuurt de Apostel hem terug naar zijn meester met een aanbevelingsbrief, waarin hij hem smeekt zijn voormalige slaaf in genade aan te nemen:
"Mijn verzoek geldt het kind dat ik hier in de gevangenis heb verwekt, Onesimus, die jou in het verleden bepaald weinig voordeel heeft opgeleverd, maar die nu van bijzonder groot nut kan zijn, voor jou en voor mij. Ik stuur hem naar je terug en met hem heel mijn liefde. Gaarne had ik hem hier gehouden als je plaatsvervanger, om voor mij te zorgen nu ik omwille van het evangelie gevangen zit. Maar ik wil niets doen zonder jouw instemming, ik wil niets afdwingen, je goedheid moet zich spontaan kunnen uiten. Misschien was dat wel de reden dat hij een tijdje bij je weg is geweest: dat je hem weer voorgoed zou terugkrijgen, niet meer als slaaf, maar als een geliefde broeder. Want dat is hij nu voor mij, hoeveel temeer zal hij het dan zijn voor jou, als mens en als christen. Als je je dus met mij verbonden voelt, ontvang hem dan, zoals je mij zou doen. En mocht hij je schade hebben berokkend, of nog iets schuldig zijn, zet het maar op mijn rekening. Hier heb je mijn handtekening: Paulus. Ik zal betalen... Of zullen we toch maar liever zeggen, dat je het op je eigen rekening zet? Je bent immers eigenlijk alles aan mij verschuldigd! Kom broeder, laat me een beetje van je mogen profiteren, terwille van de Heer. Stel omwille van Christus mijn hart gerust. Ik schrijf met alle vertrouwen op je bereidwillige medewerking. Ik ben er zeker van dat je nog meer zult doen dan ik van je vraag."
Uit het vervolg blijkt dat Filemon inderdaad meer heeft gedaan dan Paulus vroeg: hij ontving zijn vroegere slaaf als een broeder en hergaf hem zijn vrijheid.
Volgens de overlevering wordt hij gerekend tot de (twee-en-)zeventig die Jezus voor zich uitstuurde (Lukas 10,01).
Later zou Onesimus de apostel Timotheus zijn opgevolgd als bisschop van de stad Efese. Rond het jaar 109 schrijft de bejaarde bisschop van Antiochië, Ignatius de Godsdrager († 107; feest 17 oktober), dat hij hem ontmoet heeft, toen hij ten gevolge van de christenvervolgingen onder keizer Trajanus gevankelijk naar Rome werd gevoerd om daar de marteldood te ondergaan.
Sommige moderne geschiedkundigen vragen zich af of deze Onesimus wel dezelfde kan zijn als die uit Paulus' brief. Zij menen dat de jaartallen te ver uiteenliggen. Mijn inziens is dat toch zeer wel mogelijk. Het hangt er slechts van af hoe oud Onesimus geweest moet zijn, toen hij bij Filemon wegliep. Wanneer we hem daar, begin jaren vijftig, op maximaal twintig jaar schatten, moet hij rond 109 een eind in de zeventig geweest zijn. Dat is op zich niet onmogelijk.
Nog een andere traditie weet te vertellen, dat hij niet lang daarna zelf gevangen is genomen, en op zijn beurt naar Rome werd overgebracht, waar hij uiteindelijk de marteldood zou zijn gestorven. Door een gelovige christenvrouw is zijn lichaam in een zilveren kist gelegd en vol eerbied begraven.
Patronaten
Hij is patroon van bedienden, knechten en personeel.
© A. van den Akker s.j.
