× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† ca 200  Pantaenus van Alexandrië

Info afb.

Pantaenus (ook Pantenus) van Alexandrië, Egypte; missionaris; † 200 (of  190 of 216?).

Feest 7 juli.

Hij was afkomstig van Sicilië en volgde de filosofie van het stoïcisme.

Stoïcijnen hadden een alomvattende levensvisie. De persoonlijke morele levenshouding was daarbij het belangrijkste. Zij leren dat beheersing van de eigen  persoon de weg naar het ware geluk vormt. En die eigen persoon staat in principe los van alles wat er in de wereld gebeurt. Wat er gebeurt heeft zijn eigen noodzakelijkheid. De kunst is om daarbij de juiste levenshouding te kiezen. Zo staat het mij vrij afstand te houden van alle negatieve en destructieve ontwikkelingen die er plaats vinden. Ook in mijzelf. De beheersing van de eigen persoon beoogt mede dat ik in principe vrij ben van alle negatieve gevoelens: van woede, jaloezie en naijver. Bepaald revolutionair was de idee dat alle mensen hierin gelijk zijn en dat ik dus slaven (de laagste klasse in de maatschappij) dien te beschouwen als gelijkwaardig aan mijzelf.

Een citaat van Epictetus († ca 130):
‘Filosofie garandeert geen enkele zekerheid buiten de mens. Deed ze dat wel, dan zou ze ervan uitgaan dat er iets te vinden was over de grenzen van haar eigen onderwerp. Nee, zoals hout de materie vormt waarmee de timmerman werkt, en zoals brons de materie is voor beeldhouwen, zo is de ware levenskunst de materie waarmee ieder zinnig mens mee bezig is.’

Door de ontmoeting met christenen bekeerde hij zich tot de ‘filosofie van Christus’. Juist vanwege hun hoogstaande ethische levenswijze. Hij bestudeerde de Bijbelse geschriften aan de catechetenschool van Alexandrië. Daarna werd hem de leiding ervan toevertrouwd. Dat was rond het jaar 170. Beroemde leerlingen waren o.a. Clemens van Alexandrië († 251; feest 4 december) en Alexander van Jeruzalem († 251; feest 18 maart). Onder Pantaenus groeide het instituut uit tot het intellectuele centrum van de oosterse christenheid.
Volgens de kerkhistoricus Eusebius († 337) zou hij gemissioneerd hebben tot in India aan toe. Door hun handelsbetrekkingen met Egypte was zijn roem tot hen doorgedrongen. Waarop ze hem hadden uitgenodigd naar hen toe te komen en onderricht te geven. Hij ontmoette er groeperingen waar nog sporen van vroegere prediking waren terug te vinden. En hij zou er een Hebreeuwse versie van Matheus’ evangelie hebben aangetroffen dat de apostel Bartolomeus zou hebben gebruikt bij zijn missionering, aldus Eusebius (Kerkgeschiedenis V.x.1-4). Over zijn dood lopen de meningen uiteen. Wat betreft het jaartal vinden we 190, 200, 214 en 216. Volgens sommigen zou hij tijdens zijn missiereis zijn overleden. Anderen menen echter dat het was in Alexandrië.
Clemens van Alexandrië volgde hem als hoofd van de catechetenschool voordat Origenes († 254; zie 22 april) aantrad.

Verering & Cultuur
Er zijn geen geschriften van hem overgebleven. Volgens Hiëronymus († 420; feest 30 september) zou hij een commentaren op een aantal Bijbelboeken hebben nagelaten. Clemens van Alexandrië heeft een kort citaat, waarschijnlijk uit een commentaar op Psalm 119. Daarin legt hij uit dat je bij de geschriften van de Bijbelse profeten niet zozeer moet letten op de tijden van de werkwoorden, omdat die ogenschijnlijk naar willekeur worden aangewend, maar op de inhoud van hun boodschap. Vanwege zijn welsprekend onderwijs, waarin hij het beste uit de traditie bijeen wist te brengen, kreeg hij de eretitel ‘De bij van Sicilië’.


Bronnen
[Bdt.1925; Cav.1698p:227; Gué.1880/8p:104-106; Ha3.1839p:40; Hlw.1924; Mül.1860; Rge.2002; Dries van den Akker s.j./2018.06.22]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen