 |
 |
 |
 |
 |
 |
||
| welkom | menu | contact | zoeken |
×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
 Info afb. |
Gondulfus (ook Bettulfus) van Maastricht, Nederland; 13e bisschop; † 586 of na 614(?).
Feest 15 mei (met alle heilige bisschoppen van Maastricht) & 16 & (soms foutief 26) juli.
Gondulfus wordt altijd in één adem genoemd met Monulfus. Ze werden samen bijgezet in de St-Servaas te Maastricht. Bij de wijding van de kathedrale kerk in 1039 werden de relieken van beiden tezamen verheven.
Hun eerste levensbeschrijving dateert echter pas van de 11e eeuw.
Geschiedkundigen menen, dat Gondulfus dezelfde is als bisschop 'Bettulfus van Traiectum' die getuige zijn handtekening in 614 deelneemt aan de bisschoppenvergadering van Parijs. Het aanzienlijke verschil in naam wordt teruggevoerd op een mogelijke (over)schrijffout van een middeleeuwse klerk.
De legende weet echter veel meer te vertellen.
Gondulfus was deken van de St-Servaaskerk, toen hij in 578 Monulfus opvolgde als bisschop van Maastricht. Hij was een zoon van hertog Gondemart van Lotharingen en van vrouwe Mandegloire, die op haar beurt weer een dochter was van koning Lotharius van Frankrijk. Hij liet in vele steden en dorpen binnen zijn bisdom kerken bouwen, en betoonde zich een ijverig zielenherder: hij preekte veel en stelde nooit uit tot morgen wat hij vandaag nog kon doen.
Zo bezocht hij ook de voormalige bisschopsstad Tongeren. De aanblik van de ruïnes van de eens zo machtige gebouwen greep hem aan. En hij besloot de stad in oude glorie te herstellen om er dan als bisschop terug te keren. Maar God liet hem weten, dat hij daarmee tegen zijn bedoeling zou handelen. Dat deed Hij blijkbaar zo dreigend, dat Gondulfus reeds drie maanden daarna letterlijk stierf van angst.
De volksoverlevering legt blijkbaar verband tussen de (plotselinge?) dood van Gondulfus en zijn nooit uitgevoerde plannen tot herbouw van Tongeren. Een andere legende gaat daar nog dieper op in.
Bij zijn bezoek aan de verwoeste stad Tongeren liet Gondulfus zich rondleiden door een man wiens grootvader de verwoesting van de stad had meegemaakt en haar nog had gekend zoals ze in de glorietijd was geweest. Hij toonde de bisschop het paleis van keizer Octavianus, waaraan de stad haar eretitel 'Tongeren Octaviana' te danken had gehad. Vervolgens stonden ze stil bij de restanten van het bisschoppelijk paleis van Maternus en diens opvolgers, dat er in vergelijking met de andere gebouwen nog het minst beschadigd bijlag. Tenslotte werd hem ook de ruïne getoond van de voormalige Onze-Lieve-Vrouwekerk; er stond zelfs nog een Mariabeeld in.
Gondulfus raakte zo onder de indruk van alles wat hij had gezien, dat hij ter plekke besloot de stad te laten herbouwen om er weer zijn bisschopszetel te kunnen vestigen.
Maar op datzelfde moment werd hem door een aantal afschuwelijke tekenen duidelijk gemaakt, dat God het daar helemaal niet mee eens was. Daarvoor had de stad destijds haar bisschop Servatius te slecht behandeld.
Er verscheen een troep uitgehongerde dolle wolven, die voor de ogen van de bisschop de werklieden verscheurden, die zojuist een begin hadden gemaakt met de herstelwerkzaamheden. Bovendien brak er een hevig onweer uit, waarbij een blikseminslag voor felle branden zorgde.
De bisschop was zo overdonderd door wat hij had gezien, dat hij bij zijn terugkeer in Maastricht ernstig ziek en verzwakt bleek. Hij besefte dat hij tegen Gods wil gehandeld had en stierf korte tijd later op 26 juli 586. Op dat moment was hij acht jaar lang in functie geweest.
Na zijn dood deed Gondulfus tezamen met Monulfus nog één keer van zich spreken. Rond het jaar 800 stichtte Karel de Grote de domkerk van Aken. Hij was er zo trots op, dat hij 365 bisschoppen wenste bij de inwijding van de nieuwe kerk, voor elke dag van het jaar één. Maar toen ze er allemaal waren, bleek, dat hij er twee te kort kwam. Alle aanwezigen waren in grote verlegenheid. Dat was voor Monulfus en zijn opvolger Gondulfus het teken om op te staan uit hun graf en zich naar de wijdingsplechtigheid te begeven.
Deze legende is vereeuwigd in een reliëf in de Akense Klappergasse vlakbij de dom. Daarop is te zien hoe twee geraamtes met tabberd, staf en mijter onderweg zijn. De straat zou haar naam danken aan het geluid dat beide skeletten maakten, terwijl zij zich voorthaastten.
Monulfus en Gondulfus zijn de patroonheiligen van Achel, Mechelen-aan-de-Maas, Rotem, St-Huibrechts-Lille en Berg-en-Terblijt.
Hij wordt afgebeeld samen met Monulfus: Monulphus met en Gondulfus zonder baard; beiden met het model van een kerk in de hand.
© A. van den Akker s.j.
