 |
 |
 |
 |
 |
 |
||
| welkom | menu | contact | zoeken |
×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
 Info afb. |
Hilda van Whitby osb., Engeland; abdis; † 680.
Feest (28 augustus[113] &) 17 november (& 18 november[008]).
Zij moet geboren zijn rond 614 en was verwant met het koningshuis van Northumbrië, één van de koninkrijkjes, waarin Engeland destijds was verdeeld. Op het moment dat zij ter wereld kwam, was haar vader, Hereric, ten gevolge van allerlei politieke verwikkelingen juist lafhartig vermoord.
De legende vertelt hoe haar moeder, Breguswith, kort voor Hilda's geboorte een bijzondere droom zou hebben gehad. Haar man werd van haar weggenomen, en hoe ze ook zocht, ze kon hem nergens meer vinden. Tijdens haar zoektocht vond ze onder haar gewaad een halsketting die samengesteld was uit de kostbaarste stenen. Terwijl zij er vol verbazing naar keek, begonnen ze schitterend te stralen. Het licht greep almaar meer om zich heen, totdat de glans ervan tenslotte over heel Engeland lag...
Volgens de Engelse geschiedschrijver Beda († 735) is deze droom in Hilda tot werkelijkheid geworden.
Hilda was nog jong, toen ze tezamen met haar oom, koning Edwin, en diens gehele hof werd gedoopt door Paulinus (in 627 of 631). Deze Paulinus was de geestelijk leidsman van haar tante, koningin Ethelburga; hij was bisschop van York, later zetelde hij te Rochester († 644). Op 33-jarige leeftijd trad zij in bij de zusters van klooster Hartlepool dichtbij de rivier de Wear. Niet lang na haar intrede werd zij al abdis. Door bisschop Aidan van Lindisfarne werd zij aangesteld als abdis van het pas gestichte Whitby te Streaneshalch. Whitby was een zogeheten dubbelklooster; het complex bevatte een mannen- en een vrouwenafdeling, die strikt van elkaar waren gescheiden. Het geheel stond onder leiding van één persoon; de eerste was dus Hilda.
Haar invloed kan moeilijk overschat worden. Naast het gebed en de uiterst strenge levenswijze bevorderde zij ook de studie. Uit de kloostergemeenschap waaraan zij leiding gaf, zijn minstens vijf bisschoppen voortgekomen: Bosa van York († 705), Aetla van Dorchester, John van Beveley, eerste bisschop van Hexham en later bisschop van York († 721), Wilfrid, bisschop van York († 709) en Oftfor, bisschop onder de Hwicce. Whitby werd één van de invloedrijkste kloosters van dat moment. Zij was het ook die de eerste grote Engelse dichter ontdekte en stimuleerde: Caedmon. Hij schreef over christelijke onderwerpen met behulp van de inheemse literaire technieken. Beroemd is zijn gedicht over de Schepping.
In de beginperiode volgde Whitby de Keltische regel, een zeer strenge levenswijze die terugging op Columkil van Iona, gesymboliseerd door de tonsuur: de monniken schoren hun hoofdhaar tot halverwege af; van achter droegen zij het haar in een opzichtige staart. De monniken van het vasteland schoren hun hoofdhaar af, maar behielden een kransje haar vlak boven de oren: dat was het Romeinse gebruik. Bovendien hadden de Keltische monniken op grond van hun cultuur een eigen berekening om de Paasdatum te bepalen; deze verschilde elk jaar met de Romeinse Paasdatum. Hilda heeft veel gedaan om de eenheid tot stand te brengen. Tenslotte riep zij in 664 de beroemde synode van Whitby bijeen. Na verhitte discussies koos men voor de eenheid: de Engelse kloosters namen de Romeinse gebruiken en de regel van Benedictus aan, die al overal op het vasteland was ingevoerd. Paasdatum en tonsuur zouden vanaf dat moment overal hetzelfde zijn.
Zij was een krachtige en wijze vrouw. Zowel in zaken van kerkelijke als politieke aard kwamen de invloedrijkste personen van die dagen haar om raad vragen. Ze stierf na een zes jaar durend pijnlijk ziekbed.
© A. van den Akker s.j.
