× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contactzoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1213  Johannes van Matha

Info afb.

Johannes van Matha, Rome, Italië; stichter; † 1213.

Feest  8 februari & 17 & 21 december.

Johannes was afkomstig uit het plaatsje Faucon aan de rand van de Provence en zou geboren zijn rond 1160. Van kinds af aan voelde hij zich aangetrokken tot een godsdienstig leven. Op jonge leeftijd trok hij zich terug als kluizenaar. Omdat hij in zijn zelf gezochte eenzaamheid toch nog veel toeloop kreeg van vrienden, vroeg hij zijn vader toestemming om te gaan studeren in Parijs. Daar haalde hij de doctorsgraad in de theologie. Enige tijd later werd hij priester gewijd. Volgens de overlevering overkwam hem tijden zijn eerste mis een visioen. Tijdens de consecratie zag hij hoe een witte engel een beschermende hand uitstrekte over twee slavenjongetjes. Hij beschouwde het als een vingerwijzing van de hemel. Hij zou zijn leven wijden aan de bevrijding van christenslaven uit de handen van de Mohammedanen.

Om zich des te beter voor te bereiden op zijn ideaal, meldde hij zich als leerling bij Felix van Valois († 1212; feest 20 november) die zich als kluizenaar had teruggetrokken in de bossen rond de stad Meaux. Na enige tijd bekende Johannes met welk ideaal hij rondliep. Felix was enthousiast en ze vatten het plan op er een eigen religieuze bedelorde voor te beginnen. Het geld dat ze bijeen zouden brengen, zouden ze besteden aan de vrijkoop van christenen uit de handen van Moslims. Zo  trokken ze naar Rome om goedkeuring van de paus te verkrijgen. Deze vroeg bedenktijd. Volgens de overlevering kreeg hij gedurende zijn bedenktijd - net als Johannes destijds - een visioen van een witte engel die beschermend zijn hand boven twee slavenjongetjes hield. Dat kon geen toeval zijn. De paus verleende dus zijn toestemming aan de nieuwe orde; hij maakte Johannes tot eerste algemeen overste en noemde hen Trinitariërs tot Vrijkoop van Slaven: 1198. Zij zouden gekleed gaan in het wit, juist zoals de engel uit het visioen. Op hun borst een groot kruis, waarvan de recht opstaande balk rood gekleurd was, kleur van de aarde, en de dwarsbalk blauw, kleur van de hemel. In hun regel stond dat zij geen vlees of vis zouden eten; enkel zuivel, groenten en fruit. Hoewel zij veel moesten reizen, deden ze dat nooit te paard, steeds te voet; later werd dat enigszins verzacht: ze mochten wel per ezel reizen. Vandaar dat de Trinitariërs ook wel ‘ezelbroeders’ werden genoemd.

De twee keerden naar Frankrijk terug en vonden in koning Philippe Auguste († 1223) een gulle weldoener. Ze openden het eerste huis van hun orde in Cerfroid, niet ver van Meaux; Felix werd daarvan de eerste overste. Overal probeerden ze sponsors te vinden voor hun vrome onderneming. Omdat velen zich aansloten, bouwden ze door geheel Frankrijk nieuwe kloostervestigingen. Intussen schreef de paus naar de koning, de zogeheten Miramolin, van Tunis een brief, waarin hij om de vrijkoop van slaven vroeg. Het antwoord was onverwacht gunstig. Johannes stuurde twee gezellen naar Tunis. Dat was in 1201. Zij bemoedigden de christenslaven en wisten er met het bijeen gegaarde geld honderdzesentachtig vrij te kopen. Mensen van wie men sinds lang had aangenomen dat ze dood waren: die bleken als het ware uit de dood opgestaan! Het succes was zo groot dat zich tallozen aansloten bij de nieuwe orde. Het jaar daarop reisde Johannes zelf naar Tunis. Hij kwam met honderdtien bevrijde gevangenen terug. Een aantal van hen nam hij overal mee naar toe om medelijden op te wekken bij rijken en zo weer geld los te krijgen voor nieuwe gevangenen.

In 1210 maakte hij een tweede reis, maar nu ondervond hij meer tegenstand bij de mohammedanen. Die begonnen in de gaten te krijgen dat de christenslaven niet meer overgingen naar de Islam vanwege de inspanningen van deze man en zijn helpers. Ze hakten het stuurrad en de mast van zijn schip aan stukken. Toch waagde Johannes het erop de overtocht te maken. Van hun gewaden maakten ze geďmproviseerde zeilen en inderdaad meerde hij na enkele dagen behouden aan in de haven van Ostia.

Intussen waren beide mannen oud geworden. Felix stierf op 4 november 1212, vijfentachtig jaar oud; Johannes een jaar later, op 17 december.


Bronnen
[Col.1725p:36; Mul.1860; S& S.1989; Dries van den Akker s.j./2012.12.04]

© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen

VoorwoordHoe wordt men heilig?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen