×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Tujen (Eugen, Eugène, Eugénie, Hugen, Hugeon, Hugin, Suehan, Susan, Thugean, Thugen, Toussaint, Toutiano-s, Toutogeno-s, Tuchan, Tudin, Tudjan, Tugean, Tugeant, Tugen, Tujan, Tujanus, Tujean, Tujin, Tutgen, Tutian, Tutianus, Ugean, Ugen of Ujane) van Daoulas (ook van Brasparts of van Primelen), Bretagne, Frankrijk; abt; † halverwege 6e eeuw.
Feest 26 januari [117] & 1 februari & (zondag vóór) 24 juni (boetprocessie) [280p:141;401p:243] & 25 december (met andere nauwelijks bekende Bretonse heiligen) [280p:544].
Volgens een zeer oude overlevering heette zijn vader Arastagn, een edelman die het kasteel Kerarroué bewoonde in de landstreek Cornouaille. Volgens de overlevering zou van Ierse afkomst zijn. Te St-Tugen (bij Esquibien, Finstère), de plaats waar hij vereerd wordt met een prachtige kapel, wordt een legende bewaard, die vertelt hoe hij uiteindelijk in Bretagne terecht is gekomen.
Legende
Volgens deze legende was de heilige Bridged († 535; feest 1 februari) zijn zuster. Beiden wijdden zich aan een leven van gebed en inkeer. Toch maakten zij soms een uitstapje. Maar omdat Tugen als jonge monnik het als zijn taak zag haar maagdelijkheid te bewaken, verbood hij haar andere mensen te ontmoeten, en al helemaal geen man. Om er helemaal zeker van te zijn, gooide hij stenen in het rond. Als er vogels opvlogen, was hij gerust. Want vogels houden niet van het gezelschap van mensen. Dan kon hij dus ook Bridged gerust een eindje in de buurt laten wandelen.
Maar een jongeman had het stel gezien en was smoorverliefd geraakt op Bridged. Hij had twee lijsters gevangen. Die liet hij los op de plek waar Tugen stenen gooide. Zodat deze ervan overtuigd was dat zich niemand in de buurt bevond. De verliefde jongen ontmoette Bridged en beiden raakten aan de praat. Toen zij niet terug was na beëindiging van zijn gebeden, ging Tugen op zoek, en vond het stel. Op dat moment zou hij uitgeroepen hebben: “Mijn God, het is gemakkelijker een mens te beschermen tegen razernij dan een meisje tegen verliefdheid.” Op dat moment zou een stem uit de hemel hebben geantwoord: “Dwaas, je zuster is gezonder en wijzer dan jij. Laat haar maar rustig hier. En als jij nu eens naar Bretagne ging. Jij vindt het toch zo gemakkelijk om mensen te behoeden voor razernij? Ga jij ze daar dan maar beschermen tegen de beten van dolle honden.”
Tugen gehoorzaamde en vestigde zich in Finistère, waar Sint Primel († ca 480; feest 15 mei) al vóór hem het evangelie had gebracht. Hij leidde het leven van een kluizenaar en legde zich toe op boete en gebed. Toen Sint Pol van Léon († ca 572; feest 12 maart) zijn einde voelde naderen, wees hij abt Jaoua van Bretagne († 554; feest 2 maart) aan om hem op te volgen. Tegelijk adviseerde hij Jaoua Tugen te kiezen als nieuwe abt voor zijn monniksgemeenschap.
Aan de jaartallen kan men zien dat de middeleeuwse legendeverteller zich niet bezighield met de vraag of alles wel historisch verantwoord was. Veeleer probeerde hij verband te leggen tussen vanouds bekende mensen die van dezelfde – evangelische – geest bezield waren.
Tugens heiligheid was zo beroemd, dat de faam ervan doordrong tot de paus in Rome. Deze stuurde hem een eresleutel om zijn waardering voor Sint Tugen te bevestigen.
Zijn zus Bridged werd de grote heilige Bridged van Ierland. Volgens deze traditie worden beiden op 1 februari gevierd. Wat er van haar aanbidder is geworden, vertelt de legende niet.
Patronaten
Tugen is patroon van Brasparts (Bretagne). Hij heeft een prachtige kapel op de plek waar hij volgens de overlevering zich als kluizenaar vestigde, tegenwoordig gelegen in de gemeente Esquibien bij Audierne, Finstère. Zijn naam is terug te vinden in het plaatsje Landujan bij Bécherel (Bretagne).
Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen hondsdolheid en dientengevolge ook tegen allerhande tand- en kiespijnen. Daarnaast wordt zijn voorspraak ingeroepen voor het terugvinden van verloren voorwerpen.
Afgebeeld
Hij wordt afgebeeld als abt met een sleutel (zie legende); ook met een hond aan zijn voeten (Waarschijnlijk, omdat zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen hondsdolheid).
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen