×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Marnock (ook Ernan, Ernanus, Ernene, Marnoc of Mernocus) van Kilmarnock, Annandale, Ierland & Kilmarnock, Schotland; bisschop; † ca 625.
Feest 1 maart & 18 augustus & 25 oktober (Kilmarnock)
Hij zou deel hebben uitgemaakt van de beroemde kloostergemeenschap die door de grote abt Columba (of Kolumkill) op het eiland Iona vlak ten noorden van Schotland werd gesticht.
De legende vertelt hoe hij als kleine jongen door de beroemde abt werd ontdekt. Kolumkil bezocht eens het Ierse klooster Clonmacnoise, dat toentertijd onder leiding stond van de vierde abt sinds de oprichting, Alitherus. Kolumkil kreeg een gepaste ontvangst. Er was voor hem een baldakijn gemaakt dat door vier dragers omhoog werd gehouden. Bovendien werd hij omringd door een soort lijfwacht, want er woonden wel duizend mensen in het klooster die zich allemaal verdrongen om een glimp van de heilige abt op te vangen, en deze was bejaard en zeer tenger van gestalte. In plechtige processie ging het langs alle bidkapellen en heiligdommen die langs de weg stonden naar de kerk van Sint Kiéran (of Ciaran), de stichter van de kloostergemeenschap. Deze was nu zo'n twintig à dertig jaar geleden gestorven: ca 530.
Temidden van alle plechtigheden ontdekte men plotseling een jongetje dat onder de beschutting van de wijde mantel van Kolumkill ongemerkt meeliep in de processie, een soort van heiligschennis. Toen het zich betrapt wist, probeerde het weg te rennen, maar overal klonk de roep: "Grijp hem. We zullen hem zijn plaats wel eens leren!" Maar Columba kwam tussenbeide. Hij legde zijn hand op zijn hoofd en wendde en deed het naar hem opkijken. Toen sprak de wijze man: "Jongen, doe je mond eens open en steek je tong uit." Daarop vermaande Kolumkill de menigte die zo onbesuisd tegen de jongen had willen optreden: "Hij zal opgroeien in eer en deugd en zielesterkte. Hij zal grote vorderingen maken in jullie kloostergemeenschap. Zijn tong zal door God worden begenadigd en hij zal zijn leer met welsprekende woorden verkondigen." Dit jongetje was de latere bisschop Marnock. De heilige man zou dit verhaal later zelf hebben doorverteld aan een naaste medewerker van Adamnan; deze laatste was op dat moment bezig een levensbeschrijving samen te stellen van de heilige abt Kolumkill.
Het is verder onbekend hoe Marnock vanuit Ierland naar Iona is gegaan. Ook weten we niets over het moment waarop hij die kloostergemeenschap heeft verlaten om als rondtrekkend bisschop in Schotland het evangelie te verkondigen. Zeker is dat er in het midden en oosten van Schotland heel wat plaatsjes aan zijn naam herinneren. Daaruit mogen we afleiden dat hij er een kapel stichtte of zelfs enige tijd heeft gewoond, alvorens weer verder trekken. Zo treffen we aan: twee plaatsen met de naam Kilmarnock (= 'cel van Marnock', waarschijnlijk dus ontstaan uit het hutje dat hij er voor zichzelf bouwde en waarbij zich anderen kwamen aansluiten; deze gang van zaken is helemaal niet ongebruikelijk voor die tijd), verder de plaatsjes Dalvarnock (in de Keltische talen kunnen 'm' en 'v' gemakkelijk verwisseld worden, omdat die klanken er heel dicht bij elkaar liggen), Ardmarnock, Bothmarnock en Inchmarnock; er is een St. Marny's Well (wellicht een bron door hem aangeboord of een put door hem geslagen: ook dat kwam vaker voor. In onze streken wordt bijvoorbeeld hetzelfde verteld over Willibrordus en Bonifatius).
Hij is tenslotte gestorven in het plaatsje Aberchirder (Annandale) en begraven in het dorpskerkje.
Verering & Cultuur
Tot aan de Reformatie (einde 16e eeuw) kende men daar een merkwaardig gebruik. Elke zondag werd het lijk van de heilige tevoorschijn gehaald en gewassen. Het water gaf men aan zieken en pelgrims te drinken, omdat men er wonderwerking aan toeschreef.
In Ierland staat zijn feestdag op 18 augustus; in Kilmarnock zelf op 25 oktober; het in het Frans omgewerkte en herziene heiligenwoordenboek van de Benedictijnen van Ramsgate geeft als datum 1 maart.
Rond zijn kluizenaarscel, die waarschijnlijk bestond uit een armzalig hutje en een opvallend kerkje, ontstond het plaatsje dat naar hem is genoemd: Kilmarnock (= Cel of kerk van Marnock). Dat zijn verering niet alleen beperkt bleef tot zijn eigen voormalige woonplaats, blijkt uit het feit dat zijn naam ook in andere plaatsen is hij terug te vinden: Dalvarnock, Ardmarnock Bay, Bothmarnock enz.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen