× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1345  Mirakel van Amsterdam

Info afb.

Mirakel van Amsterdam (of Mirakel van het Heilig Sarament); 1345.

Feest zondag na 12 maart & 15 maart .

Het mirakel
De oudste tekst die ons is overgeleverd rondom het Mirakel van Amsterdam (of Mirakel van het Heilig Sacrament)stamt uit 1378 en is te vinden in een oorkonde van de Hollandse graaf Albrecht: ‘In Amsterdam, gelegen binnen het bisdom Utrecht, was een man zwaar ziek en vreesde te sterven. Om hem de laatste sacramenten toe te dienen werd een priester geroepen. Deze gaf hemna de biecht het heilig sacrament van de eucharistie. Echter na het eten van de geconsecreerde hostie kon de zieke een braakneiging niet onderdrukken. Hij ging naar de brandende haard van zijn kamer en braakte daarin het sacrament uit. Daarop bleek dat de zieke niet alleen de hostie onbeschadigd had uitgebraakt, maar dat bovendien het brood niet door het hoog opvlammende vuur werd aangetast.’
Deze versie van het verhaal doet waarschijnlijk het meest recht aan de feiten. Later zullen allerlei toevoegingen het relaas steeds mooier maken.

Toevoegingen
Uit andere later bronnen weten wij dat de vrouw van de patiënt de hostie met de nodige eerbied boven het vuur heeft weggehaald en in een kostbaar kistje weggeborgen. De volgende morgen kwam een priester, verbonden aan de Oude Kerk, de hostie ophalen. Maar de dag daarop zweefde de hostie op miraculeuze wijze weer boven het vuur in de haard van de zieke man. Dit wonder herhaalde zich meerdere malen. Daarmee gaf het sacrament zelf te kennen dat er op die plek een kapel moest worden gebouwd ter nagedachtenis aan het wonder.

Heilige Stede
Reeds het volgende jaar stroomden pelgrims toe naar de Heilige Haardstede, ook verkort tot Heilige Stede. Er verrees een kapel, die middelpunt werd van een bloeiende devotie. Dat alles verdween met de Reformatie die in Amsterdam formeel in 1578 een feit was. Katholieke eredienst in het openbaar was verboden, dus ook elke vorm van processie. De devotie verhuisde naar de kapel op het Begijnhof, een katholieke enclave in het Calvinistische Amsterdam. De kapel van de Heilige Stede ging over in Calvinistische handen. In 1899 was zij zozeer verwaarloosd en onderkomen dat men besloot tot afbraak. Enige jaren na 1988 heeft er op het Rokin nog een zuil gestaan uit de authentieke kapel bij wijze van gedachtenismonument.

Stille Omgang
Intussen hadden in de jaren tachtig van de 19e eeuw enkele katholieke vrienden uitgezocht welke route destijds de priester met het heilig sacrament had gelopen tussen de Oude Kerk en de Heilige Stede. Zij besloten die route na te lopen en verkozen dat te doen in de vroege ochtend. Katholiek vertoon was immers nog altijd verboden in het openbare leven, maar mensen die in stilte een bepaalde route liepen door de stad kon men niets verbieden. Dit gebruik kreeg de naam van Stille Omgang en groeide in de loop van de 20e eeuw uit tot een ware massagebeurtenis. In 1920 telde men twintigduizend deelnemers. Het hoogtepunt lag waarschijnlijk in 1957, toen plaatselijke kranten meldden dat er zo’n negentigduizend mannen hadden meegedaan aan de Stille Omgang. Na een flinke daling in de zestiger en zeventiger jaren van de 20e eeuw ligt het getal thans rond de tienduizend.


Bronnen
[P.J.Margry ‘Amsterdam en het Mirakel van het Heilig Sacrament. Vanmiddeleeuwse devotie tot 20e-eeuwse Stille Omgang’ Amsterdam, Polis, 1988 ISBN 90-72295-01-3; P.J.Margry in Peter Jan Margry & Charles Caspers (samenst. en red.) ‘Bedevaartplaatsen in Nederland. Deel 1: Noord- en Midden-Nederland’ Amsterdam, Meertensinstituut / Hilversum, Verloren 1997 ISBN 90-6550-566-0 pp:134-150; Dries van den Akker s.j./2008.01.02]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen