×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Dunchad (ook Donnchad, Dumhaid of Dunchadh) van Iona, Schotland; abt; † 716.
Feest † 24 maart & 25 mei (Donegal).
Dunchad was lid van een aanzienlijke Ierse familie. Hij trad als monnik in het Noord-Ierse klooster Killochuir. Na verloop van tijd werd hij er abt. Alszodanig werd hij naar het beroemde kluizenaarseiland Iona geroepen. Hij moet dus een abt van grote kwaliteiten geweest zijn. In de oude boeken wordt hoog opgegeven van zijn vroomheid en zijn bovennatuurlijke gaven; waarschijnlijk bezat hij de macht om wonderen te verrichten.
Tenslotte wordt er als terloops opgemerkt dat de Ierse monniken de Romeinse tonsuur en de Romeinse paasdatum overnamen, toen Dunchad abt was. Wellicht is dat toch wel zijn grootste wonder geweest!
Immers de Keltische monniken waren trots op hun traditie. Deze kwam vooral tot uiting in de eigen tonsuur of kruinschering en ging terug op de vóór-christelijke druïden. Vanaf het voorhoofd tot halverwege de schedel schoren zij alle hoofdhaar weg. Slechts op hun achterhoofd droegen zij een soort van paardestaart. De tonsuur van de monniken die dichter bij Rome stonden schoren daarentegen de bovenkant van de schedel kaal, maar zo dat een kransje haar rond het hoofd zichtbaar bleef; volgens de overlevering had de apostel Petrus zulk een kruinschering gedragen.
Ook voor de berekening van de paasdatum volgden de Keltische monniken een eigen traditie, die afweek van de Romeinse. Dat was eerder een teken van verdeeldheid dan van saamhorigheid. Vanuit Rome zijn dan ook jaren lang pogingen ondernomen om de eenheid met de Ierse monniken niet te verliezen. Tenslotte hadden zij een grote plaats in de verbreiding van Christus' leer. In hun ijver voor de goede zaak zijn de Romeinse prelaten niet altijd even taktisch te werk gegaan, zodat zij een goed verloop nodeloos hebben vertraagd. Maar jaren lang ook hebben de Keltische monniken zich nors, afwerend, onwillig en eigengereid opgesteld.
Het was abdis Hilda van Whitby († 680; feest 17 november), die in 664 in haar abdij een synode bijeenriep om tot een oplossing te komen. Beide partijen waren vertegenwoordigd. De koning die erbij tegenwoordig was en alle partijen had gehoord, vroeg aan zijn Keltische abten, of het waar was, dat de Romeinse traditie terugging op de apostel Petrus. Zijn geestelijken bevestigden dat. Toen besloot hij, dat hij liever bij Petrus wilde horen, die Jezus' belangrijkste leerling was geweest. Hij kondigde aan zich vanaf dat moment bij de Romeinse tradities aan te sluiten.
Het merendeel van de aanwezigen schaarde zich aan zijn kant. Maar een flink aantal Keltische geestelijken wist van geen wijken en hield vast aan de eigen overlevering. Daartoe behoorde ook de abt van het beroemde kloostereiland Iona.
En dan staat daar zomaar opgetekend over abt Dunchad: 'Het was in zijn tijd dat de Romeinse tonsuur en de Romeinse paasdatum tenslotte door de Ierse monniken werden geaccepteerd.' De synode van Whitby was intussen alweer zo'n dertig jaar geleden. Dan moet hij niet alleen een vredelievend man zijn geweest, maar ook iemand van groot gezag bij zijn eigen mensen.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen