× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1639  Martinus van der Velden

Info afb.

Martinus (ook Maarten) van der Velden (ook van Velden), Leiden, Nederland; priester & martelaar; † 1639.

Sterfdag 6 april.

Hij was in 1603 geboren uit een welgestelde Leidse familie. Meteen na zijn priesterwijding te Antwerpen in 1627 werd hij benoemd voor Zoetermeer, Stompwijk, Zoeterwoude, Leidschendam, Nootdorp en de dorpen rondom Reeuwijk, 'een enorm uitgebreid gebied voor één man. Hij vestigde zich in Stompwijk "om de doolende schapen op te zoeken, te troosten en te versterken." Tot zijn gebied behoorde ook Wilsveen, waar hij de Mariaverering nieuw leven inblies. In dat gehucht had namelijk een kapel gestaan waar een wonderdoend Mariabeeld aanwezig was. Na de reformatie was de kapel gesloopt en het beeld in Delft verstopt, maar de bedevaartgangers bleven komen.

Martinus spande zich ondanks zijn klaarblijkelijk zwakke gezondheid bijzonder in voor de katholieken in het missiegebied, zoals het door de offiële kerk werd beschouwd. Hij legde "met de allergrootste vurigheid en zielenijver de grondslagen des geloofs" en bekostigde "alles wat noodzakelijk is voor de eredienst van God" uit eigen middelen. Zijn rijke ouders die in Leiden woonden, zullen daaraan hun steentje wel hebben bijgedragen. Toch waren er in die tijd nog vurige papenhaters en de priester werd daar het slachtffer van. Tijdens de viering van de vastenavondmis in 1639 [6 maart], in Middelburg, een dorpje bij Gouda, stormde een groep mannen de kapel binnen en gaf de niets vermoedende pastoor zo'n klap op zijn hoofd, dat zijn gewaad binnen de korstste keren door bloed gekleurd was. Vervolgens werd hij naar Gouda afgevoerd en daarna in Den Haag gevangen gezet. Meer dan een week leed hij in de kerker, waarbij zijn hoofdwonden nauwelijks werden verzorgd. Het gelukte zijn ouders dankzij invloedrijke kennissen en een bedrag van 1300 gulden om hem thuis te krijgen maar de daaropvolgende verpleging mocht niet meer baten. [Blijkens een tafereel op het schilderij van zijn martelaarschap in de pastorie van Reeuwijk werd hij zelfs nog uit Leiden verbannen, maar dat schijnt slechts van korte duur geweest te zijn.] De wond genas niet en precies een maand na de brute aanslag overleed Martinus van de Velden. Zelfs bij zijn begrafenis in de Pieterskerk in Leiden werd de haat nog vanaf de kansel gepredikt en smeet men stenen naar de baar.'
[Ronald Grootveld e.a. 'De kerk van Crooneveen. Archeologisch en historisch onderzoek naar de Zoetermeerse schuurkerk' Zoetermeer, Hist. Gen. Oud Soetermeer, 2002 pp.18-19]

Aan hem herinneren nog geschilderde portretten in het St-Salvatorhofje te Leiden en in de pastorieën van Zoeterwoude en Reeuwijk. Dit laatste schilderij is afkomstig uit de kerk van Stompwijk: in het midden een medaljon met een portretbuste van Van der Velden. Daaronder een cartouche met het volgende gedicht:

'Siet hier een Priester Goodts, Siet Martinus van de Velde,
Die voor Godt en 't Geloof sijn lijf en leven stelde,
Wanneer hij voor 't Altaer, een uertje van der Gouw
Op Vastenavondts dach door 't Swaert ontfinck een houw.
Een Houw, een wondt in 't Hooft, die met roo-verw Bebloede
Sijn witte Alb, door welck de Ganck hem seer Vermoede,
Gekerckert in de Haegh, te Leijden een Bandiet.
Wat Batavier en Vlampt op sulcken Sterven niet?'

Links en rechts van medaljon en cartouche is zijn martelgang in twee keer vier taferelen van boven naar beneden afgebeeld: 1. Verwonding bij de aanslag; 2. Wegvoering naar Gouda; 3. Verzorging door twee artsen; 4. Betaling van het losgeld door zijn familie; 5. Verbanning uit Leiden; 6. Terugkomst in het ouderlijk huis; 7. Sterfbed; 8. Martinus van der Velden opgebaard.


Bronnen
[Dries van den Akker s.j./2003.09.17]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen