× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† ca 117  Hermione van Efese met Theodulus en Timotheus

Info afb.

Hermione (ook Hermina) van Efese, Klein-Azië; geloofsverkondigster met Theodulus (ook Theotimus) & Timotheus; † ca 117.

Feest 4 september.

Volgens de overlevering was Filippus afkomstig uit Cesarea en had hij vier dochters, die de gave van de profetie hadden ontvangen [Handelingen 21,09].

Hoewel er reeds in de oudste bronnen verwarring bestaat over de vraag wie deze Filippus is, gaat het hier volgens de historici niet om de apostel uit de evangeliën, maar om diaken Filippus. In het zesde hoofdstuk van de Handelingen der Apostelen wordt verteld, dat er zeven diakens worden aangesteld uit de kring van de Grieken met de bedoeling dat zij vooral de bedeling van de Griekse weduwen en wezen zouden behartigen. Een van hen heette Filippus. Hij duikt nog één keer op. Dan horen we hoe hij een hooggeplaatste eunuch aan het hof van Kandake tot Jezus bekeert en doopt (Handelingen 8,26-40). Deze Filippus dus schijnt vier dochters gehad te hebben. Het is niet duidelijk, of we hier het woord 'dochter' letterlijk moeten nemen, of dat we het moeten verstaan in de gelovige zin van het woord: in dat geval zouden het dus bekeerlingen zijn van Filippus: hij had ze - in Christus - verwekt. Overigens spreekt de legende die veronderstelling tegen. Die beweert immers, dat Hermione en haar zuster Eutychis leerlingen waren van Petronius, een leerling van de apostel Paulus. Uit andere bronnen is er geen Petronius bekend. Of het moest zijn dat hij dezelfde is als de bisschop Petronius die Hieronymus noemt als martelaar in Klein-Azië, tezamen met Modestus en nog twaalf medechristenen. Hij vermeldt er geen jaartal bij. Zij worden herdacht op 12 maart.

Die dochters worden elk als heilige vereerd: hun gezamenlijke feestdag staat op 4 september. Naar verluidt heetten zij Eutychè (ook Eutychia, Eutychis; † begin 2e eeuw), Hermione van Efese († ca 117), Iris van Gerapolis († 103) en een vierde die nu eens Filippa dan weer Charitina wordt genoemd († begin 2e eeuw). Van deze dochters staan Charitina en Eutychis te boek als martelares, de andere twee als geloofsverkondigsters.

Legende

Hermione trok in gezelschap van haar zuster Eutychis naar Klein-Azië om er de apostel Johannes te zoeken. Ze konden hem niet vinden, omdat hij al was opgegaan naar de Heer. Ze troffen wel een leerling van de apostel Paulus, Petronius. Hij onderwees de beide vrouwen in de christelijke leer. Hermione bekwaamde zich daarnaast in de medicijnen. Vele mensen kwamen bij haar genezing zoeken. Onder aanroeping van Christus wist zij ze allemaal gezond en wel naar huis terug te laten gaan.

Toen keizer Trajanus optrok tegen de Perzen, kwam hij door deze streek. Men bracht haar bij hem aan onder beschuldiging van het feit, dat ze christen was. Aanvankelijk probeerde hij haar met vleierijen en zoete broodjes van haar geloof af te brengen. Toen dat niet lukte, gaf hij opdracht haar enige tijd flink in het gezicht te slaan. Maar de Heer zelf verscheen aan Hermione in de gedaante van Petronius. Hij drukte haar op het hart vol te houden en sterk te blijven. Toen de keizer bemerkte hoe standvastig zij was, vreesde hij dat vele omstanders onder de indruk zouden raken en haar voorbeeld zouden willen navolgen. Hij gaf dus bevel haar vrij te laten.

Zij nam haar oude taak weer op zich: overal in Klein-Azië genas zij de zieken naar ziel en lichaam. Iedereen had de mond vol over haar. Zodat ook Trajanus' opvolger en schoonzoon Hadrianus ervan hoorde. Hij liet haar voor zich geleiden en begon haar te ondervragen:
"Vertelt u maar eens, oud vrouwtje, hoe oud u eigenlijk bent en waar u vandaan komt."
Zij antwoordde: "Christus weet hoe oud ik ben en waar ik vandaan kom."
Nu gaf de keizer opdracht haar een afstraffing toe te dienen:
"Dat zal haar leren dat zij de keizer met respect te woord heeft te staan."

Maar zij zong intussen Gods lof met hymnen en psalmen. Hoe erg haar beulen de pijnigingen ook opvoerden, zij hield ze allemaal glansrijk uit. Zelfs toen ze haar in een ketel met vloeibaar kokend lood hadden geworpen, gaf ze geen krimp. Het vuur doofde en het vloeibare lood sijpelde weg.
En zij riep welgemoed: "Wat een heerlijk bad. Juist de goede temperatuur."
De keizer stond verwonderd, raakte even de ketel aan om te voelen, en meteen bleef het vel met nagel en al aan de ketel plakken. Hij brulde van pijn en woede. En zelfs toen ze een soort braadpan hadden verhit met vuur, spetterde het vuur alle kanten op, zodat heel wat omstanders werden gewond, maar haar deerde het niet. Ten einde raad liet hij haar naar de plaatselijke Herculestempel brengen. Maar niet was zij daarbinnen gegaan, of zij riep de ware God aan. Er klonk gerommel en gedonder als van een onweer of een aardbeving, en de afgodsbeelden tuimelden van hun sokkels naar beneden. En er was er niet een die in staat was zich op eigen kracht weer op te richten.
Toen gaf de keizer aan zijn officieren Theodulus (volgens anderen heette hij Theotimus) en Timotheus de opdracht om haar buiten de stad op de geëigende plaats met het zwaard te onthoofden. Maar daar aangekomen kregen de beide soldaten plotseling geen beweging meer in hun armen. Nu werden ze bang, vielen de heilige vrouw te voet en vroegen of zij bij haar Christus een goed woordje voor hen wilde doen. En zij bekeerden zich tot het geloof in Christus.
Daarna gaven ze ter plekke alle drie de geest. Een paar gelovigen die erbij waren hebben de lichamen meegenomen en eerbiedig te Efese begraven.

Bovenstaande legende is volgens de maatstaven van onze moderne geschiedwetenschap zonder enige waarde. Ze werd echter niet geschreven om historisch betrouwbare gegevens over te leveren. De bedoeling was te laten zien, dat Gods kracht in het zwakke tot uiting komt: vrouwen waren in de Romeinse cultuur het zwakke geslacht. De verteller speelt met de dubbelzinnige betekenis van de woorden geneeskunst, vuur, standvastigheid, redding en geloof: ze moeten niet letterlijk, maar overdrachtelijk gezien worden, en toegepast worden op het geloof in Christus. Dat geeft ware genezing, is ongevoelig voor welke brandende begeerte dan ook, geeft zielenkracht en redding; de traditionele Romeinse godsdienst loopt erop stuk en de zogenaamd machtige goden bijten in het stof!


Bronnen
[000»jrb; 101; 101a; 102; 122»Hermina; 200/2:09.04; Dries van den Akker s.j./2001.09.01]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen