× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1572  Adriaan van Assendelft en Christoffel van Schagen

Adriaan van Assendelft, Delft, Nederland; martelaar met Christoffel van Schagen, Amsterdam, Nederland; † 1572.

Sterfdag 24 december.

Op 1 april 1572 valt Den Briel als eerste van de Hollandse steden de Geuzen in handen. Razend snel nemen zij de macht over in de meeste andere steden van Holland en Zeeland. De Spanjaarden, onder leiding van de beruchte Spaanse hertog Alva († 1582), slaan terug in de andere provincies. Op 14 november 1572 veroveren zij Zutphen en richtten een enorme slachtpartij aan onder de burgers die honderden mensenlevens moet hebben gekost.

Nu geven de steden in heel Oost- en Noordoost-Nederland zich over. Vervolgens richt Alva zijn blik naar het westen. Als hij Haarlem nadert, maakt de vroedschap zich op om de poorten voor de Spaanse landvoogd te openen. Ze sturen stadspensionaris Adriaan van Assendelft met Christoffel van Schagen naar Amsterdam om er met Alva’s zoon, Don Frederico van Toledo, te onderhandelen over de voorwaarden tot overgave. Maar intussen grijpt in Haarlem zelf de plaatselijke schutterij, geleid door Wigbolt Ripperda († 1573), de macht. Christoffel wordt in Amsterdam door de geuzen gevangen gezet, en omgebracht. Van Assendelft reist door naar Prins Willem van Oranje in Delft voor nader overleg.

Op 11 december zijn de Spaanse troepen aan het beleg van Haarlem. Lumey, die toch in Leiden is, rukt op 13 december met een legertje van ruim vierduizend man op om de stad te ontzetten. De onderneming loopt uit op een faliekante mislukking. Hij verliest daarbij zo’n zevenhonderd man.

In Delft heerst verwarring over de houding van de prins. Op 9 december heeft hij bepaald dat er toch weer katholieke diensten mochten worden gehouden in twee kerken. Op diezelfde dag is rector Cornelis Musius gevlucht, ondanks een verklaring van de prins dat hem geen haar zou worden gekrenkt. De geuzen onder leiding van Lumey hebben de achtervolging ingezet en onderscheppen hem in Den Haag. Ze brengen hem over naar Leiden, waar hij na een aantal pesterijen in de nacht van 10 op 11 december om het leven wordt gebracht. Vandaar dat hij meteen doorging naar Haarlem om de stad te ontzetten…

Op 13 december neemt Willem van Oranje voor het eerst deel aan een dienst van calvinisten. Maar een jaar later pas zal hij lid worden van de gereformeerde kerk. In naam blijft hij de katholieken goed gezind. Maar intussen zit Adriaan van Assendelft gevangen. Omdat hij ervan verdacht wordt gesympathiseerd te hebben met Bossu († 1579), de zetbaas van Alva, wordt hij op last van de prins in de gevangenis onthoofd: 24 december 1572.

In sommige kerkelijke documenten staan Adriaan en Christoffel genoteerd als ‘zalig’. Van een officiële zaligspreking is echter nooit sprake geweest.


Bronnen
[Mul.1860; Süt.1941; http://www.ppsimons.nl/stamboom/republiek1.htm; http://de.wikisource.org/wiki/ADB:Assendelft,_Adrian_van; Dries van den Akker s.j./2008.04.016]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen