× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contactzoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
Jezuïetenwandeling door Delft
Terug naar de kaart

10 Paardenmarkt
Op 12 oktober 1654 rond half elf in de ochtend ontplofte het Kruithuis, gevestigd in het voormalige Claraklooster aan de noordoosthoek van de stad. Volgens eigentijdse bronnen zou de klap tot op Texel te horen zijn geweest… Zeker is dat in een cirkel van drie kilometer dodelijke slachtoffers vielen. Men schat het aantal doden op meer dan driehonderd. De woonwijk werd volkomen weggevaagd en nooit meer herbouwd: de huidige Paardenmarkt. Geen bouwwerk in de stad kwam er ongeschonden van af.
Een dominee, Witt geheten, preekte dat het de schuld was van de jezuïeten. Niet dat zij de lont in het kruid hadden gestoken, maar hun aanwezigheid was God onderhand een doorn in het oog, en op deze manier maakte Hij dat duidelijk aan de veel te lakse Calvinistische stadsraad: “De afgoderij, zo ergens, is hier openbaar en ontdekt voor ieders ogen. Waar is er in enige stad zo een Bagijnhof als hier, een kweekschool der afgoderij, een voedster der superstitiën, een vergaderplaats onzer vijanden, een vijandin van onze staat en van de kerk van Christus?”
Op het Bagijnhof was nog steeds de schuilkerk van de wereldheren gevestigd. “Of is afgoderij geen afgoderij meer? Waar is zo een jezuïetenschool, nevens Godshuis overstaande, een rechte Dagon tegenover de Ark, waarover Gods ijver als een vuur zou moeten branden, als even hier? Of zijn ze onze vrienden geworden en moet de school der licentie in vrede voor hen openstaan?”
Dat de schuilkerk en het aanpalende meisjesinternaat gevestigd was recht tegenover de zuidwand van de Nieuwe Kerk vergelijkt de dominee met het feit dat de heidense Filistijnen de buitgemaakte Ark van het Verbond in de tempel van de afgod Dagon hadden opgesteld (1 Samuël 05,01-07).
De preek werd in druk gegeven; de dominee had een rijmdicht toegevoegd, waarin hij suggereerde dat de magistraten de recognitiegelden uit hebzucht en eigenbaat inden. Dat was zelfs de Calvinistische overheid te bar. Het boekje werd verboden. Een jaar later verdween dominee Witt naar Leiden.


wandeling
Zo tekende Hogenberg op zijn kaart uit 1581 het Sint Claraklooster in; negen jaar nadat de stad was overgegaan in Calvinistische handen en de kloosters waren ontruimd. Links de ramen waarop lakens te drogen werden gehangen.
Linksboven de Doelenstraat, links daarvan de oefenbaan voor de schutterij.
De latere Paardenmarkt is hier nog - een kleine honderd jaar vóór de ramp - kloostertuin.


wandeling
Kaart Figuratief 1678: Paardenmarkt met boven links artilleriemagazijn op de plek waar voorheen het Kruitmagazijn was ondergebracht.


wandeling
Paardenmarkt: huidige situatie garnizoen (2012).


Terug naar de kaart

© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen

VoorwoordHoe wordt men heilig?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen