Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022

Terug naar de kaart

11 Nieuwe Kerk
In de zeventiende eeuw hebben er alles bijeen minstens veertig jezuïeten dienst gedaan in de Papenhoek. Vier ervan werden bijgezet in een graf van een bevriende familie in de Nieuwe Kerk, op enkele passen afstand van Willem van Oranje. Pater Makeblijde werd begraven in Voorschoten (1630), De Pottere in Brugge (1675).
De enige van wie nog een spoor is terug te vinden is Pater Frans Verbiest. Aerts vermeldt in zijn Kroniek van de Delftse Statie: ‘Op 21 september stierf Franciscus Verbiest en werd begraven in de OLV-kerk niet ver van het mausoleum van de prins van Oranje in de grafkelder van juffrouw Van der Let; op haar eigen aanbod had zij alle zorg voor de begrafenis op zich genomen.’
De dekplaat bestaat nog; daarop staat vermeldt ‘PVB obyt den 20 september 1700.’ Merk op dat pater Aerts de Nieuwe Kerk aanduidt met Onze-Lieve-Vrouwekerk. Op zich volkomen juist, hoewel ze meer bekend stond onder de naam van haar tweede patroon: Sint-Ursula.
Een vertaling van de kroniek van pater Aerts is te vinden in het menologium Cornelis Duyst. Drie artikeltjes voor het toenmalige contactblad van de Nederlandse jezuïeten (onder de titel ‘’Is er nog iets te vinden van de eerste Delftse jezuïeten?’) zijn bij Cornelis Duyst te vinden als de aanhangsels 'Historie Delftse Jezuïeten 1, 2 en 3'.

---

Nieuwe kerk op de kaart van Hogenberg (1581).
Hogenberg tekent de toren nog met haar oorspronkelijke spits in de vorm van een appel (verwijzing naar de zondeval, vergelijk de nog altijd bestaande spits van Breda!). Deze spits was 45 jaar tevoren verloren gegaan bij de grote stadsbrand van 1536. Ze was intussen vervangen door een stompe spits (zie Kaart Figuratief 1678).
Deze werd in 1872 getroffen door blikseminslag, en vervangen door de huidige, veel spitser toelopende en hogere bekroning.
De ingetekende huisjes op de Markt berusten veeleer op fantasie. Zij stonden met hun voorgevel niet naar de toeschouwer, maar gericht naar de Markt. Datzelfde gold voor de huisjes op de grachten die op de tekening van boven naar beneden lopen.
Links van het dak van het koor lijkt een doorgang met bruggetje te lopen naar de Oude Langendijk.. Recht tegenover dat bruggetje zouden we met enige goede wil de Molenpoort kunnen onderscheiden. Als die situatie al juist is weergegeven, dan hebben zo’n kleine veertig jaar later de paters dáár ‘onder’ de Molenpoort aan de Oude Langendijk een drietal huisjes verworven. Daar zou de schuilkerk komen, recht tegenover de zijwand van de ‘Onze-Lieve-Vrouwekerk’.

---

Nieuwe kerk, Kaart Figuratief, 1678.

---

Nieuwe Kerk, situatie vanaf de Markt (2009).

---

Nieuwe Kerk, situatie vanaf de Oude Langendijk (2012).

---

Nieuwe Kerk, grafplaat waarop de tekst ‘PVB obyt den 20 september 1700’.

---

Terug naar de kaart