× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contactzoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
(Missaal)heiligen

   jan      feb      mrt      apr      mei      jun   
   jul      aug      sep      okt      nov      dec   

Zoals uit deze website blijkt telt elke dag vele heiligen. Niemand weet precies hoeveel het er zijn. Maar het loopt in de tienduizenden. Sommigen zijn overbekend, zoals Jezus’ moeder Maria, de apostelen, Christoffel, Sint Maarten, Sinterklaas, Antonius van Padua, Theresia van Lisieux... Hun beeltenis vind je in kerken over de hele wereld.

Anderen zijn praktisch vergeten; hun naam leeft nog voort onder het stof in oude archieven of in plaats- of familienamen, zoals St-Drédeno (Bretagne), Sint-Aldegonde, Saint-Saëns...

Meestal worden heiligen herdacht of gevierd op hun sterfdag. Die wordt vanouds beschouwd als hun geboortedag in de hemel. In de loop der eeuwen zijn er op elke dag enige tientallen heiligen en zaligen terecht gekomen. Zo ontstond de zogeheten heiligenkalender.

Op het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1969) werd besloten tot een hervorming van de heiligenkalender. De bedoeling was de kalender te schonen, zodat er weer ruimte kwam om recente heiligen een meer vooraanstaande plaats te geven.
Om te beginnen maakte men onderscheid tussen heiligen wier levensbericht alleen maar op legende berustte en heiligen die goed waren gedocumenteerd. De legendarische heiligen "verhuisden naar het tweede plan", ook al waren ze nog zo beroemd. Denk bijvoorbeeld aan Sint Christoffel of Sint Barbara.

Vaak hoort men van Sinterklaas en anderen zeggen dat ze geschrapt zijn of afgeschaft. Maar een blik op de kalender leert dat ze nog steeds in het missaal staan. De legendarische heiligen zijn niet geschrapt maar "naar het tweede plan verhuisd". Ze zijn nog steeds te vinden in de herziene en bijgewerkte uitgave van het Martyrologium (Martelarenboek) dat in 2001 door het Vaticaan werd bezorgd. De heiligen wier verering voor de hele wereldkerk werd aanbevolen, werden opgenomen in de Algemene Kalender ('Calendarium Generalis') van het Romeins Missaal.

Tegelijk heeft men de advent en de veertigdagentijd (vasten) geprobeerd zoveel mogelijk vrij te houden. Daartoe moesten sommige heiligen worden verplaatst. Het bekendste voorbeeld in onze streken is Lidwina: zij stond op 14 april. Maar omdat die dag vaak in de vasten of rond Pasen valt, heeft men haar verplaatst naar 14 juni, een dag waarop ooit haar relieken werden overgebracht.

Elke kerkprovincie kent natuurlijk heiligen die daar van belang zijn geweest. Voor ons in Nederland betreft dat bijvoorbeeld Sint Willibrord of de Martelaren van Gorkum. Zij komen niet voor op de Algemene Kalender, maar hebben wel een vooraanstaande plaats op de kalender van de Nederlandse bisdommen. Zo hebben de Vlaamse bisdommen bijvoorbeeld Sint Lutgardis, Juliana van Cornillon, eveneens Sint Willibrord, de Martelaren van Gorkum enz.

Maar ook elk bisdom apart kent weer heiligen die daar van plaatselijk belang zijn en niet voor het hele land: zo herdenkt het bisdom Utrecht op 8 november al zijn heilige bisschoppen uit het verleden; of heeft het bisdom Haarlem op 15 maart het Mirakel van Amsterdam. De bisdommen Brugge en Gent ruimen op 2 maart extra plaats in voor Karel de Goede, Antwerpen herdenkt op 15 mei Sint Dimfna enz.

Op deze website staan de heiligen van de Algemene Kalender van het Romeins missaal in een gekleurde balk. Heiligen die op de kalender van één van de Nederlandse bisdommen een bijzonder plaats innemen, staan in een anders gekleurde balk; die van (één van) de Vlaamse bisdommen staan in een weer anders gekleurde balk.

Aan het voorbeeld van Willibrord (7 november) en de Martelaren van Gorkum (9 juli) kunnen wij aflezen dat ze zowel op de Nederlandse als de Vlaamse kalender een vooraanstaande plaats innemen. Dat geldt ook voor Amandus (6 februari), Servatius (13 mei), Lambertus (17 september), Hubertus (3 november): in dat geval krijgen ze bij de levensbeschrijving de kleur van de Nederlandse bisdommen; onze Vlaamse broeders en zusters zullen het chauvinisme hopelijk vergeven.

Soms vallen belangrijke heiligen op dezelfde dag. In dat geval wordt een van hen verplaatst. Sint Amandus bv. valt op 6 februari.

Tenslotte zijn er (vaak minder bekende) heiligen van wie geen feestdag bekend is.
Ook voor hen is door de kerk Allerheiligen ingericht: 1 november. Op deze website gebruiken we voor hen de datum 0 november.
Daarmee onderscheiden we hen van de heiligen die uitdrukkelijk op 1 november herdacht worden.

Treft u een heilige niet aan op de dag waarop u hem of haar dacht te vinden, gebruik dan de zoekfunctie.

© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen

VoorwoordHoe wordt men heilig?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen